Əldə Uyuşma Keyfiyyəti Nədir və Səbəbləri Hansılardır?
27 Oktyabr 2025
Əldə Uyuşma Keyfiyyəti Nədir və Səbəbləri Hansılardır?
Gündəlik həyatda müntəzəm olaraq rast gəlinən, ciddi səbəblərə malik bir simptom əldə uyuşma adlanır. Pasiyentlər əldə yaranan uyuşmanı sadəcə yorğunluq və ya stresdən gələn bir vəziyyət hesab etsələr də, bu hal mühüm tibbi problemlərin göstəricisi ola bilər. Müxtəlif formalarda üzə çıxan əldə uyuşma keyfiyyəti, bəzən iynə batma hissi və ya tamamilə hissin itməsi şəklində özünü biruzə verir.
Əldə Uyuşma Nədir?
Əldə uyuşma, barmaqlarda, ovuc içində, bütün əldə hissiyatın zəifləməsi, iynə batma hissi, yanma və soyuqluq şəklində simptomlarla özünü göstərən bir haldır. Bəzi hallarda müvəqqəti xarakter daşısa da, yuxu zamanı, telefonu uzun müddət əldə saxlamaq və ya əlin hərəkətsiz vəziyyətdə qalması nəticəsində yarana bilər. Lakin davamlı və təkrarlanan uyuşma daha ciddi sağlamlıq problemlərinin əlaməti ola bilər.
Əsasən 3 növü mövcuddur:
Əldə Uyuşmanın Səbəbləri
Gündəlik həyat tərzi çətinliklərindən, ciddi tibbi hallara qədər uzanan əldə uyuşma səbəbləri müxtəlif ola bilər. Ən geniş yayılmış səbəbləri aşağıdakılardır:
- Sinir sıxılması və sinir zədələnmələri: Karpal tunel sindromu, boyun və bel nahiyəsində sinirlərin sıxılması, əl barmaqlarında uyuşma yaradır. Əsasən kompüter qarşısında uzun müddət işləyən şəxslərdə karpal tunel sindromu görülür.
- Qan dövranının pozulması: Əllərə kifayət qədər qan getmədikdə və ya damarların daralması hallarında müşahidə edilə bilər. Xüsusilə soyuq havalarda və ya uzun müddət eyni vəziyyətdə hərəkətsizlik nəticəsində meydana çıxır.
- Vitamin və mineral çatışmazlıqları: Əldə uyuşma səbəblərindən biri də B12 vitamini və maqnezium çatışmazlığıdır. Eyni zamanda müəyyən xroniki xəstəliklər və zəif qidalanma nəticəsində də baş verə bilər.
- Diabet və digər xroniki xəstəliklər: Sinirlərin zədələnməsinə səbəb olan narahatlıqlardan biri də şəkərli diabetdir. Hipotireoz və bəzi ürək-damar xəstəlikləri də bu simptomu gücləndirə bilər.
- Travmalar və artrit: Əldəki sümüklər, əzələlər və oynaqların zədələnməsi, eləcə də artrit xəstəliyi sinirlərə təzyiq göstərərək əldə uyuşma keyfiyyətini dəyişdirə bilər. Əsasən yaşlı insanlarda artrit nəticəsində barmaqlarda uyuşma daha çox görülür.
Əldə Uyuşmanın Simptomları
Müxtəlif hallarda özünü göstərən əldə uyuşma simptomları aşağıdakılardır:
Bu əlamətlər uzun müddət təkrarlanaraq davam edərsə, dərhal mütəxəssis yardımı almaqda fayda vardır. Gecə vaxtı şiddətli hal alaraq, xəstəni yuxusundan oyatma ehtimalı yüksəkdir.
Əldə Uyuşmanın Diaqnozu
Əldə uyuşma səbəblərini müəyyən etmək üçün əldə uyuşma diaqnozu qoyulması mühüm rol oynayır. İlk mərhələdə fiziki müayinə apararaq sinir keçiriciliyini yoxlanılır və lazım gələrsə EMG (elektromiyoqrafiya) kimi testlər tətbiq olunur. Bununla yanaşı, vitamin çatışmazlığı və xroniki xəstəliklər də qan analizi vasitəsilə yoxlanılır. Doğru və dəqiq diaqnoz qoyulduqdan sonra fərdi müalicə planı hazırlanır.
- Fiziki müayinə və anamnez: Əvvəlcə şikayətlərinizin nə zaman başladığı, gündəlik həyat tərziniz və hansısa xəstəliyiniz olduğu müəyyən edilir. Daha sonra isə, bilək və boyun hərəkətləriniz yoxlanılacaq.
- Qan testləri: Şəkərli diabet, vitamin çatışmazlığı, qalxanabənzər vəzi xəstəlikləri və ya başqa sistemik xəstəlikləri aşkar etmək üçün tələb oluna bilər.
- Elektromiyoqrafiya (EMG) və Sinir Ötürmə Sürəti Testləri (SSÖ): Bu testlər sinir zədələnməsinin yerinin və ağrı dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsində olduqca vacibdir. Özəlliklə karpal tunel sindromunun diaqnozunda mühüm rol oynayır.
Gündəlik həyatda əldə uyuşmanın qarşısını alma yolları
Əgər gündəlik həyatda əldə uyuşma problemindən əziyyət çəkirsinizsə, həyat tərzinizdə edə biləcəyiniz bəzi dəyişikliklər köməkçi ola bilər:
Əgər simptomlar uzun müddət davam edərsə, mütləq mütəxəssissə müraciət vacibdir.
Beləliklə, əldə uyuşma təkcə müvəqqəti narahatlıq deyil, eyni zamanda ciddi tibbi narahatlıqların əlamətlərindən biri ola bilər. Vaxtında düzgün diaqnoz qoyulması və müalicənin başlanması, əldə uyuşma keyfiyyəti və səbəblərini bilmək üçün mühüm əhəmiyyət daşıyır. Sadə profilaktik addımlarla gündəlik həyat tərzində simptomları azaltmaq mümkün olsa da, əldə uyuşma davamlı hal almağa başlayarsa, fizyoterapi.az saytından bizimlə əlaqə saxlaya bilərsiniz.
Bunu paylaş: