Boyun düzləşməsi nədir?

Boyun düzləşməsi nədir
Boyun düzləşməsi

Boyunda sağlam onurğa “C” formasında olmalıdır.  Bu əyriliyin yoxa çıxması və daha da düzləşməsinə boyun düzləşməsi deyilir. Bəzən boyun anormal şəkildə düzləşə bilər. Gündəlik həyatda hərəkətsizlik və kompüter qarşısında uzun saatlar keçirmək bir çox insanda pozğun duruş və nəticədə boyun düzləşməsinə səbəb olur. Boyun düzləşməsinin ən çox görülən simptomu boyun ağrısıdır. Bu ağrı arxa və çiyinlərə də yayıla bilər. Boyun ağrısıda baş ağrısı ilə müşayiət oluna bilər. Müalicə edilməzsə, boyun düzləşməsi insanın həyat keyfiyyətinə əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərir.

Boyun düzləşməsi nədir?

Boyun düzləşməsi, servikal onurğada normal C hərfinə bənzər əyrinin düzləşməsi və ya yox olması ilə xarakterizə olunan postural anormallıqdır. 

Sağlam bədən; Kəllə sümüyündən quyruq sümüyünə qədər uzanan quruluşunda onurğa sütunu dörd fərqli bölgədə əyilir. Bunlar boyun və bel nahiyəsində C hərfinə, arxa və koksiks bölgəsindəki tərs C hərfinə bənzəyir. Bu əyrilər normadan çox və ya az olarsa, müxtəlif onurğa xəstəliklərinə səbəb olur. Sümüklərdəki bu dəyişikliklər həm müxtəlif fəqərələrə, həm də onların ətrafındakı əzələ qruplarına və bağlara əlavə yük verir və bir çox simptomlara səbəb olur.

Boyun düzləşməsinin ən çox görülən səbəbi zəif duruş və hərəkət pozğunluqlarıdır. Bunlara əlavə olaraq stress, kalsium çatışmazlığı, səhv yastıq seçimi və ani hərəkətlər də boyun düzləşməsinə səbəb ola bilər.

Boyun düzləşməsinin səbəbləri nələrdir?

Boyun düzləşməsinə səbəb olan amillər bunlardır:

  • Zəif duruş
  • Fəaliyyətsizlik
  • Uzun saatlar kompüter qarşısında oturmaq
  • Həddindən artıq boyun gərginliyi
  • Ağır bel çantasının istifadəsi
  • Dəmir və kalsium çatışmazlığı
  • Stress
  • Yaşlanma

Boyun düzləşməsinin əlamətləri nələrdir?

Boyun düzləşməsinin ən xarakterik əlaməti boyun ağrısıdır. Boyun və çiyinlərdə əzələ spazmları, çiyin və beldə ağrılar, baş ağrısı, boyunda hərəkətin məhdudlaşdırılması, boyunda sərtlik hissi və yerimə zamanı balansın pozulması boyun düzləşməsinin əlamətlərindəndir.

Digər simptomlar aşağıdakılardır:

  • Boyun ağrısı
  • Boyunda hərəkətin məhdudlaşdırılması
  • Boyun əzələlərində zəiflik
  • Boyunda sərtlik hissi
  • Baş ağrısı və bel ağrısı
  • Ağırlıq hissi, sanki çiyinlərdə bir ağırlıq var 
  • Gəzinti zamanı balanssızlıq
  • Boyun ağrısı
  • Sinir köklərinə təzyiq olduqda qollarda ağrı və əllərdə uyuşma
  • Sidik və ya nəcisə nəzarət etməkdə çətinlik


Boyun ağrısı

Boyun ağrısı boyun düzəldilməsini göstərən ən çox görülən və ilk simptomdur. Sümüklərin aşınması və onurğanın əyriliyini itirməsi və düzəlməsi ilə boyun düzləşir və bu da zamanla  şiddətli boyun ağrılarına səbəb olur.

Boyunda hərəkətin məhdudlaşdırılması

Əgər şəxs boynunu sağa və ya sola çevirə bilməyəcəyini hiss edirsə və ağrı hiss edirsə, boyun düzləşməsindən şübhələnə bilər.

Boyun əzələlərində zəiflik

Boyun düzləşməsini yaşayan insanda boyun əzələlərində də zəiflik olur. 

Boyunda sərtlik hissi

Boyunda sərtlik hissi boyundakı əyriliyin yox olması nəticəsində yaranan simptomlardan biridir.

Baş və bel ağrısı

Ağrı əvvəlcə çiyin və arxa nahiyəyə yayılır, sonra baş nahiyəsində də görünə bilər.

Gəzinti zamanı balanssızlıq

Boyun düzləşməsi onurğa nahiyəsinə ziyan vuraraq insanın yerimə qabiliyyətinə də təsir edə bilər. Gəzinti zamanı tarazlığın itirilməsi boyun düzləşməsi ilə bağlı ola bilər.

Boyun düzləşməsinin diaqnozu

Lazım gələrsə, onurğanın rentgenoqrafiyası, MRT və CT tələb oluna bilər. Duruş analizatorları kimi yeni inkişaf etdirilən texnoloji cihazlarla vaxtaşırı onurğa analizi edilə bilər. Yeriməyə görə yaranan onurğa dəyişiklikləri yeriş analiz cihazları ilə müəyyən edilə bilər. Xəstədə əlavə bir xəstəlik varsa qan testləri tələb oluna bilər. Bütün bunların sonra xəstə üçün uyğun müalicə planı təyin edilir.

Müalicəsi necə aparılır?

İlkin mərhələdə köməkçi ortezlərdən (boyun yaxası, korset) istifadə oluna bilər, lakin istifadə olunan ortezlərin uzun müddətdə istifadə edilməməsi tövsiyə olunur. Xəstəyə kompüter istifadəsi, telefon istifadəsi, iş mühiti, yastıq seçimi kimi gündəlik həyatda boyun düzləşməsinə səbəb ola biləcək fəaliyyətlər haqqında məlumat verilir.

Müalicənin birinci mərhələsində fiziki təbabət üsullarına üstünlük verilir. Fiziki müalicə olaraq, müxtəlif boyun və duruş məşqləri, boyun dartmaları və masajları bölgədəki əzələləri gücləndirmək, onurğanın sıxılma əlamətlərini aradan qaldırmaq və sümük strukturlarını tənzimləmək baxımından faydalıdır. Ağrıları olan xəstələrdə ağrıkəsicilər və lazım olduqda qeyri-steroid dərman müalicəsi, əzələ spazmı olan xəstələrdə əzələ rahatlaşdırıcı dərman müalicəsi, lazım gələrsə topikal müalicələr istifadə edilə bilər.

Bunlar boyun düzəldilməsini aradan qaldırmır, lakin xəstənin həyat keyfiyyətini yaxşılaşdırmaqda təsirli olur. 

Çox nadir hallarda, əsas xəstəliyə görə onurğa əməliyyatı tələb oluna bilər. Onurğa əməliyyatından sonra zəifləmiş əzələləri gücləndirmək və ya düzgün duruşu saxlamaq üçün fiziki terapiya faydalı ola bilər.

Boyun düzləşməsi necə keçir?

Şiddətli deyilsə, fiziki müalicə tətbiqləri, korset, ağrıkəsicilər, servikal dartma və bəzi məşqlər düzləşməni yaxşılaşdıra bilər. Burada məqsəd insanın duruşunu düzəltmək və ağrıları aradan qaldırmaqdır. Şiddətli boyun düzləşməsi varsa, cərrahiyyə tibbi bir seçim ola bilər.

Boyun düzləşməsi üçün yaxşı ola biləcək müalicə üsulları aşağıdakılardır:

  • Fiziki terapiya 
  • Korset
  • Ağrıkəsici dərmanlar
  • Servikal dartma
  • Bəzi boyun düzəltmə məşqləri
  • Ağır hallarda cərrahiyyə

Tez-tez verilən suallar

Boyun düzləşməsi ağrıya səbəb olurmu?

Boyun düzləşməsində ən çox görülən şikayət boyun ağrısıdır. Boyun düzləşməsi nəticəsində yaranan ağrı arxa və çiyinlərə yayıla bilər. 

Ağrılar ən çox harada olur?

Boyun düzləşməsinin ağrısı ən çox boyun və çiyinlərin arxasında olur. Ağrı bəzən qola və arxaya yayıla bilər. 

Boyun düzləşməsi baş ağrısına səbəb olurmu?

Miqrendən fərqli olaraq boyun düzləşməsi adətən boyun nahiyəsindən, boyun arxasından başlayan ağrılarla özünü göstərir.

Boyun düzləşməsi qulaq cingildəməsinə səbəb olurmu?

Boyun əzələlərində gərginlik və duruşun pozulması səbəbindən tinnitus meydana gələ bilər. 

Boyun düzləşməsi üçün hansı dərmanlar yaxşıdır?

Ağrıları olan xəstələrdə ağrıkəsicilər və lazım olduqda qeyri-steroid dərman müalicəsi, əzələ spazmı olan xəstələrdə əzələ rahatlaşdırıcı dərman müalicəsi, lazım gələrsə topikal müalicələr istifadə edilə bilər. 

Boyun düzləşməsi müalicə olunmazsa nə baş verir?

Müalicə olunmayan boyun düzləşməsi boyun, çiyin, qol və kürək nahiyəsində daimi ağrılara səbəb olur.Yuxu keyfiyyəti azalır, sinir köklərinə təzyiq olarsa, müvafiq nahiyələrdə güc itkisi baş verir. 

Boyun düzləşməsi yox olurmu?

Boyun düzləşməsi adətən fiziki müalicə, boyun korseti, ağrıkəsicilər və boynun çox hərəkət etməməsi ilə yaxşılaşır.