Boyunda Lordoz Düzləşməsi: Səbəbləri, Əlamətləri

fizyoterapi.az

4 Oktyabr 2024

Bel ağrısı, Boyun düzləşməsi

Servikal lordoz, boyun onurğasında olan təbii əyriliyi ifadə edir və onurğada fəqərələrin düzgün düzülməsini təmin edərək bədənin anatomik quruluşunu dəstəkləyərək vacib rol oynayır. Onurğanın boyun hissəsindəki bu əyri, bədənin önünə doğru “C” şəklində əyilməlidir. Bu əyrilik, onurğanın düzgün biomexanik hərəkətlər etməsinə, onurğa beynini, disk və sinirləri, həmçinin ətraf toxumaları qorumasına kömək edir. Bu əyriliyin zamanla pozulması (azalması) isə boyunda lordoz düzləşməsi adlanır.

Servikal lordozun itirilməsi, yəni bu təbii əyriliyin azalması və ya düzləşməsi bir sıra sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Bu vəziyyət, pis duruş, travma və ya boyun əzələlərinin təkrari olaraq zədələnməsi nəticəsində yaranır. Müasir dövrdə texnologiyanın aktiv həyat tərzi ilə olan kəsişməsi, uzun müddət ekrana baxmaq uşaqlar və gənclərdə bu problemin artmasına və daha çox yayılmasına səbəb olur.

Boyunda Lordoz Düzləşməsinin Onurğa Sağlamlığındakı Rolu

Onurğanın iki əsas mövqeyi var: ön tərəfdən baxdıqda onurğa tamamilə düz, yan tərəfdən isə “S”- varı əyriliklər (normal) görülməlidir. Xüsusilə boyun onurğası önə doğru, torakal onurğa (orta kürək) arxaya doğru və bel onurğası yenidən önə doğru əyilməlidir. Bu əyrilər onurğanın cazibə qüvvələrinə qarşı dözümlülüyünü təmin edir və hərəkət ilə duruş üçün lazım olan elastikliyi verir.

Servikal əyriliyin itirilməsi, onurğanın ağırlığı necə payladığı və funksiyalarını necə yerinə yetirdiyi patolojik olaraq mənfi təsirlənir. Nəticədə, onurğanın balansını qorumaq və düzgün düzülməsini saxlamaq üçün əzələlər daha çox çalışmalı olur. Bundan əlavə, onurğadakı yanlış düzülmə sümükləri, disk və sinirlərə təsir edərək bir sıra mənfi simptomlar və fəsadlara səbəb ola bilir.

Boyunda Lordoz Düzləşməsinin Əlamətləri və Fəsadları:

Təbii servikal əyriliyin itirilməsi(lordoz düzləşməsi) bir sıra sağlamlıq problemlərinə yol aça bilər, bunlara aşağıdakılar daxildir:

– Boyun ağrısı: Əzələlərin gərginləşməsi və yanlış düzülmə nəticəsində tez-tez meydana gəlir.

– Baş ağrısı: Çox vaxt boyun və onurğa gərginliyi ilə əlaqələndirilir.

– Qol ağrısı və zəiflik: Sinir sıxılması nəticəsində qollara yayılan simptomlar ola bilər.

– Disk degenerasiyası: Onurğa diskləri, anormal təzyiq nəticəsində daha sürətlə aşına bilər.

– Spinal stenoz: Onurğadakı boşluqların daralması, sinirlərin sıxılmasına səbəb ola bilər və ağrıya yol açar.

– Kifoz: Onurğanın arxaya doğru əyildiyi, boyun onurğasında anormal olan bir vəziyyətdir.

Servikal Lordozun İtirilməsinin(boyunda Lordoz düzləşməsinin) səbəbləri:

Servikal lordozun itirilməsinin və ya boyunda düzləşmənin yaranmasına səbəb ola biləcək bir neçə faktor mövcuddur:

– Travma və ya zədələnmə: Keçmişdə yaşanmış zədələr, onurğanın düzülməsini poza və bu vəziyyətə səbəb ola bilər.

– Pis duruş: Uzun müddət yanlış duruş, xüsusən də telefon ekranına baxmaq, müasir dövrdə lordoz düzləşməsinin mühüm səbəblərindən biridir.

– Təkrarlanan hərəkətlər: Təkrarlanan hərəkətlər tələb edən işlər və ya fəaliyyətlər boyun əzələlərini gərginləşdirərək əyriliyin itirilməsinə səbəb ola bilər.

Bugün “text neck” (mətn boynu) olaraq adlandırılan duruş pozuntusu ən çox narahatedici trendlərdən biridir. Smartfon və digər cihazların həddindən artıq istifadəsi, təbii servikal əyriliyin düzləşməsinə və ya əksinə çevrilməsinə səbəb olur. Bu vəziyyət, gənclər və uşaqlar arasında getdikcə daha geniş yayılır və uzun müddətdə onurğa sağlamlığı ilə bağlı narahatlıqlar doğurur.

Boyunda Lordoz Düzləşməsi və Skolioz Arasındakı Əlaqə

Servikal lordoz itirilməsi və skolioz arasında sıx bir əlaqə var. Skolioz, onurğanın yana doğru anormal şəkildə əyildiyi bir vəziyyətdir. Bu halda, torakal kifoz (orta kürək əyriliyi) də düzləşir və servikal lordoza təsir edir. Torakal onurğa düzləşdikcə, servikal onurğa da eyni şəkildə düzləşir və təbii əyriliyini itirir.

Skolioz xəstələrində boyunda lordoz düzləşməsini müalicə etmək üçün hər iki vəziyyəti eyni zamanda nəzərə almaq lazımdır. Skoliozu düzəltmədən servikal əyriliyi yaxşılaşdırmağa çalışmaq adətən effektiv nəticə vermir. Bunun əvəzinə, onurğanın tamamının, başdan çanağa qədər yenidən düzülməsini təmin edəcək həll yollarını nəzərdən keçirmək lazımdır.

Erkən Müdaxilənin Əhəmiyyəti:

Onurğa təbii düzülməsini itirdikdən sonra, cazibə qüvvəsi bu vəziyyətin irəliləməsini sürətləndirir. Müalicə olunmadıqda, boyunda lordoz düzləşməsi sümüklərdə, disk və ətraf toxumalarda daha çox degenerasiyaya səbəb ola bilər. Bu vəziyyətin erkən diaqnozu və müalicəsi, uzun müddətdə zərərin minimuma endirilməsi və onurğanın sağlamlığının qorunması baxımından həyati əhəmiyyət daşıyır.

Ən yaxşı həll, onurğanın bir mütəxəssis tərəfindən qiymətləndirilməsi və düzülmə pozğunluğunun dərəcəsinin müəyyən edilməsidir. Düzgün müalicə ilə, onurğaya edilən tənzimləmələr, məşqlər və duruş düzəlişləri ilə təbii servikal əyriliyi bərpa etmək və daha çox fəsadların qarşısını almaq mümkündür.

Servikal lordoz, onurğa sağlamlığının önəmli bir hissəsidir. Onurğanın funksiyalarını düzgün şəkildə yerinə yetirməsinə və sinirlər ilə disk kimi həyati strukturların qorunmasına kömək edir. Bu əyriliyin itirilməsi, ağrıdan disk degenerasiyasına və spinal stenoz kimi daha ciddi vəziyyətlərə qədər bir sıra simptomlara səbəb ola bilər. Xüsusilə texnologiyanın yanlış duruş vərdişlərini artırdığı günümüzdə, erkən diaqnoz və müalicə böyük əhəmiyyət kəsb edir. Boyunda lordoz düzləşməsinin mümkün qədər tez düzəldilməsi, daha sağlam bir onurğa və daha keyfiyyətli bir həyatı təmin edir.

Lordoz Düzləşməsində Əsas Səbəb Başın Önə Meyilli Olmasıdır

Boyun düzləşməsinin əsas səbəbi çox vaxt önə meyilli baş duruşu olur. Bu vəziyyət, başın düzgün mövqedən irəli doğru hərəkət etdiyi, adətən ekran qarşısında çox vaxt keçirməkdən qaynaqlanan pis duruş vərdişlərindən qaynaqlanır. Baş düzgün hizalanmadıqda, bədən boyun əyriliyini düzləşdirmək üçün kompensasiya edir və nəticədə servikal lordoz itirilir. Beyin, balansı qorumaq üçün bəzi əzələləri həddindən artıq aktivləşdirib digərlərini zəiflədir ki, bu da əlavə natarazlıq və gərginliyə səbəb olur.

Müalicə Tövsiyələri

Boyun düzləşməsinin effektiv müalicəsi üçün əsas diqqət köklü səbəblərin aradan qaldırılmasına yönəldilməlidir, yalnız simptomlara deyil. Sadəcə boyun əzələlərini gücləndirməklə və ya lordozu bərpa etməklə bağlı məşqlər etmək yerinə, ilk növbədə önə meyilli baş duruşunu düzəltməyə fokuslanmaq vacibdir. Bu, gündəlik həyatda pis duruşa səbəb olan vərdişləri dəyişdirməyi və ekran qarşısında keçirdiyiniz zamanı azaltmağı əhatə edir.

Əl ilə edilən terapiyalar, məsələn, duruş düzəldici məşqlər, bu həyat tərzi dəyişiklikləri ilə birlikdə tətbiq edilməlidir. Əgər bu terapiyalar bir neçə seansdan sonra əhəmiyyətli bir irəliləyiş göstərmirsə, müalicə yanaşmasını yenidən nəzərdən keçirmək lazımdır. Boyun düzləşməsinin səbəblərini və simptomlarını birlikdə həll edən balanslı bir yanaşma uzun müddətli nəticələr verəcək və daha çox fəsadların qarşısını alacaq.

Boyun düzləşməsi və ya servikal lordozun itirilməsi, çox vaxt qəza, əzələ zəifliyi və önə meyilli baş duruşu kimi səbəblərdən qaynaqlanır. Əl ilə edilən terapiyalar qısamüddətli rahatlama təmin etsə də, müalicənin əsas diqqəti köklü səbəblərin aradan qaldırılmasına yönəldilməlidir. Pis duruş vərdişlərini düzəltmək və önə meyilli baş duruşunu aradan qaldırmaq, boynun təbii hizalanmasını yaxşılaşdırmağa və uzun müddətli fəsadların qarşısını almağa kömək edəcək.

Boyunda Lordoz Düzləşməsinin Diaqnozu Necə Qoyulur?

Diaqnozun qoyulması üçün ilk addım, müvafiq tibbi mütəxəssisə müraciət etməkdir. Ən çox müraciət edilən mütəxəssislər arasında ortopedlər, fiziki terapiya mütəxəssisləri, nevroloqlar və ya chiropractorlar yer alır. Həkim sizin tibbi tarixçənizi öyrənir, simptomlarınızı soruşur və fiziki müayinə keçirir. Bundan əlavə, bir çox mütəxəssis önə meyilli baş duruşunu düzəltmək üçün səkkiz həftəlik proqramlar təklif edir ki, bu da boyun düzləşməsi ilə əlaqədar problemlərin həlli üçün effektiv bir yanaşma ola bilər.

Fiziki Müayinə

Fiziki müayinə zamanı həkim boyun və onurğa düzülüşünüzü qiymətləndirir. Boyun hərəkətləriniz, əzələ gücünüz, reflekslər və sinir funksiyaları yoxlanılır. Fiziki müayinə zamanı həkim boyunda hər hansı bir gərginlik, ağrı və ya əzələ spazmlarını da nəzərə alır.

Görüntüləmə Testləri

Boyun lordozunun düzləşməsini dəqiq müəyyən etmək üçün həkim müxtəlif görüntüləmə testlərinə müraciət edə bilər. Bu testlər, onurğadakı anormallıqları və əyriliyin itirilməsini qiymətləndirmək üçün istifadə olunur. Aşağıdakı görüntüləmə üsulları diaqnozda geniş istifadə olunur:

Rentgen (X-ray): Rentgen boyundakı sümük strukturlarının və onurğa əyriliyinin görünməsinə imkan verir. Rentgen nəticəsində boyun onurğasında normal “C” formasında əyri yerinə düz və ya azalmış əyrilik müşahidə oluna bilər. Bu, servikal lordozun itirilməsini müəyyən etmək üçün əsas diaqnostik vasitədir.
Maqnit Rezonans Tomoqrafiya (MRT): MRT daha dəqiq və təfərrüatlı görüntü təqdim edir. Bu test yumşaq toxumalar, disklər və sinirlər haqqında daha çox məlumat verir. Əgər sinir sıxılması, disk yırtığı və ya onurğa beyni ilə bağlı digər problemlər şübhəsi varsa, MRT istifadə edilə bilər.
Kompüter Tomoqrafiyası (KT): KT də daha ətraflı məlumat verir və onurğa strukturlarının daha üçölçülü görüntüsünü təqdim edir. KT vasitəsilə onurğadakı sümük quruluşları daha dəqiq qiymətləndirilə bilər.

Funksional Testlər

Boyun lordozunun düzləşməsi sinirlərə və digər ətraf toxumalara təsir etdikdə, sinir funksiyalarını və hərəkət qabiliyyətini yoxlamaq üçün funksional testlər də keçirilə bilər. Bu testlər reflekslərinizi, əzələ gücünüzü və hərəkət diapazonunuzu qiymətləndirmək üçün aparılır.

Postür (duruş) Analizi

Bəzən, diaqnoz zamanı duruş (postür) analizi də istifadə olunur. Bu analiz boynunuzun və onurğanızın düzgün hizalanmadığını göstərə və lordozun hansı səviyyədə düzləşdiyini daha dəqiq təyin edə bilir.

Nəticə

Boyun lordozunun düzləşməsinin dəqiq diaqnozu mütəxəssis tərəfindən aparılan fiziki müayinə və görüntüləmə testləri vasitəsilə qoyulur. Rentgen əsas diaqnostik üsul olsa da, daha ətraflı məlumat tələb olunduqda MRT və KT kimi testlər də istifadə edilə bilər. Diaqnozun dəqiq olması vəziyyətin düzgün dəyərləndirilməsi və potensial fəsadların qarşısının alınması üçün çox vacibdir.

Tags :

belin düzləşməsi, fizioterapevt, fizioterapiya, lordoz düzləşməsi