fizyoterapi.az
25 Mart 2024
Tinnitus (qulaq cingildəməsi) boyundakı mexaniki və patoloji pozuntular və ya bu pozuntular nəticəsində meydana gələn fizioloji formasiyalar nəticəsində yarana bilər. Xüsusilə manual terapiya müalicə tətbiqləri yaxşı nəticələr verir.
Müalicəsi fiziki müalicə, manual terapiya, şiroterapiya, quru iynə və LOR mütəxəssislərinin köməyi ilə həyata keçirilir.
Tinnitusun səbəbləri otoloji, nevroloji, metabolik, farmakoloji, damar, dayaq-hərəkət və psixoloji ola bilər.
Subyektiv tinnitus; Yalnız xəstənin hiss etdiyi xəyali bir vəziyyətdir.
Obyektiv tinnitus; Bu, səslərin bədəndə əmələ gəldiyi və qulağa ötürüldüyü bir vəziyyət kimi müəyyən edilir: məsələn, qulaq pərdəsinin tensor əzələsinin spazmları.
Ümumi əhalinin 5%-dən 15%-ə qədərində tinnitusa rast gəlinir. Əhalinin 1%-nin həyat keyfiyyətinə əhəmiyyətli dərərcədə mənfi təsir göstərir.
Tinnitus bəzən eşitmə qüsuru ilə əlaqəli olsa da, bütün xəstələrdə eşitmə pozğunluğuna rast gəlinmir. Subyektiv tinnitus xəyali bir vəziyyətdir. Xüsusilə şizofreniya xəstələrində və ya dərman qəbul etdikdən sonra baş verən akustik hallüsinasiyadır.
Tinnitusun kəskinləşməsi yuxarı servikal bölgənin və başın somatosensor sisteminin pozğunluqlarından qaynaqlanır. Baş və yuxarı boyun nahiyəsinin disfunksiyası somatosensor sistemin aktivləşməsi ilə tinnitusa səbəb olur. Baş və boyun əzələlərinin güclü daralması tinnitus xəstələrinin 80%-də bunun yaranma səbəbidir. Həmçinin çənə pozğunluqları, boyun və baş ağrıları ilə tinnitus arasında da bir əlaqə olduğu sübut edilmişdir.
Subyektiv tinnitus vəziyyətində xəstələrdə akustik hallüsinasiyalar olur. Səslər musiqi və ya nitq kimi mütəşəkkil formada qəbul edilir. Pulsatil və pulsatil olmayan tinnitus arasında da fərq qoyulur. Pulsatil tinnitus ürək döyüntüsü ilə sinxronlaşır. Damar malformasiyasının simptomuna çevrilir.
Hər bir tinnitus vəziyyətində aşağıdakı xüsusiyyətlər müəyyən edilməlidir:
Qulaqdakı səs çənə və ya boyun onurğasının hərəkətləri ilə idarə oluna bilirsə, fizioterapiya və ya ortodontist müayinəsi nəzərdə tutulmalıdır. Birtərəfli tinnitus və eşitmə itiliyində əhəmiyyətli sağ-sol uyğunsuzluğu olan xəstələrdə vestibulyar şvannomanı istisna etmək üçün maqnit rezonans görüntüləmə tövsiyə olunur.
Pulsatil tinnitus ürək döyüntüsü ilə sinxronlaşır və damar malformasiyalarının əlamətidir. Bu xəstələr neyroradioloji müayinə üçün həkimə müraciət etməlidirlər.
Tinnitus ilə bağlı bir araşdırmada qeyd olunur: “Qulaqda zədələnmə (məsələn, eşitmə itkisi, baş travması və ya qan damarı problemi) olduqda, beyin kompensasiya etmək üçün müəyyən kanalları açmağa çalışır. Beyin bu tənzimləməni düzgün edə bilmədikdə, nəticədə tinnitus yaranır”.
Hər bir tinnitus vəziyyətində aşağıdakı xüsusiyyətlər müəyyən edilməlidir:
Qulaqdakı səs çənə və ya boyun onurğasının hərəkətləri ilə idarə oluna bilirsə, fizioterapiya və ya ortodontist müayinəsi nəzərdə tutulmalıdır. Birtərəfli tinnitus və eşitmə itiliyində əhəmiyyətli sağ-sol uyğunsuzluğu olan xəstələrdə vestibulyar şvannomanı istisna etmək üçün maqnit rezonans görüntüləmə tövsiyə olunur.
Pulsatil tinnitus ürək döyüntüsü ilə sinxronlaşır və damar malformasiyalarının əlamətidir. Bu xəstələr neyroradioloji müayinə üçün həkimə müraciət etməlidirlər.