Donmuş çiyin sindromu
21 Mart 2024
Donmuş çiyin həyat keyfiyyətinə ciddi şəkildə təsir edən və ağrı ilə müşayiət olunan sağlamlıq problemidir. Çiyin oynağının kapsulunun daralması, qalınlaşması və iltihabı, eləcə də oynaqdaxili mayenin azalması nəticəsində oynaqların hərəkəti məhdudlaşır. Ən çox bir çiyində görünsə də, bəzən hər iki çiyində də müşahidə olunur. 40-65 yaş arası insanlarda (əsasən qadınlarda) daha çox rast gəlinir.
Donmuş çiyin müxtəlif səbəblərdən yarana bilsə də, əksər hallarda əsas səbəbi aşkar etmək olmur. Bəzən bu problem çiynin zədələnməsindən illər sonra baş verə bilər. İnfarkt, yıxılmaq, zərbə və travma almaq çiyin birləşməsinin uzun müddət hərəkətsiz qalmasına səbəb ola bilər. Çiyin oynağının kalsifikasiyası, çiyin sıxılma sindromu və əzələ-tendon yırtığı, iltihablı revmatizm, tiroid problemləri, yüksək xolesterin və şəkərli diabet donmuş çiyin sindromunun yaranmasının digər səbəbləridir.
Risk Faktorları
Uzun müddət hərəkətsiz qalan insanlarda donmuş çiyin sindromunun inkişaf riski daha yüksəkdir. Ən çox görülən səbəblər çiyin zədəsi və qolun qırılmasıdır. Əgər çiyninizi hərəkət etdirməyi çətinləşdirən bir probleminiz varsa, çiyin oynaqlarını hərəkətdə saxlamaq üçün həkim məsləhəti ilə məşq etməlisiniz
Sistemli Xəstəliklər: Diabet, hipotiroidizm, vərəm, Parkinson xəstəliyi, ürək-damar xəstəlikləri kimi problemlər donmuş çiyin sindromu riskini artırır.
Simptomları
– Qolun hərəkəti ilə artan çiyin ağrısı
– Üzərində uzananda artan çiyin ağrısı
– Qolu müəyyən nöqtədən kənara qaldıra və ya çevirə bilməmək
– Yatmağa imkan verməyən şiddətli çiyin ağrısı
– Gündəlik işləri yerinə yetirməyi çətinləşdirən çiyin ağrıları
Mərhələləri
Əsasən üç mərhələdə inkişaf edir:
Birinci mərhələ: Çiyin ətrafında şiddətli ağrı ilə başlayır. Bunu mütərəqqi oynaq sərtliyi izləyir. Ağrı xüsusilə gecələr daha şiddətli olur. Bu müddət 2-9 ay arasında davam edir.
İkinci mərhələ: Ağrı tədricən azalır, lakin hərəkət məhdudiyyəti və sərtlik davam edir. Yemək, geyinmə və soyunma kimi gündəlik həyat fəaliyyətlərindəki məhdudiyyətlər daha aktual olur. Bu mərhələ 4-6 ay davam edir.
Üçüncü mərhələ: Ağrı və məhdudiyyətin tədricən azaldığı həll mərhələsidir. Bu mərhələ təxminən 6 aydan üç ilə qədər davam edir.
Donmuş çiyin sindromunun diaqnozu
Klinik müayinədə xəstəliyin ilkin mərhələsində əsas şikayət çiyni hərəkət etdirərkən yaranan ağrıdır. Əgər passiv xarici fırlanma tamamlanıbsa və aktiv xarici fırlanma yoxdursa, mümkün rotator manşet yırtığından şübhələnmək lazımdır. Ən az təsirlənən hərəkətlər uzanma və üfüqi adduksiyadır. Diaqnoz üçün xüsusi müayinə testi yoxdur. Digər patologiyalardan əmin olmaq üçün rentgenoqrafiya aparılır.
Müalicəsi
Nonsteroid antiinflamatuar dərmanlar iltihabın və ağrının qarşısını almaq üçün erkən iltihab dövründə istifadə edilə bilər. Dərmanlar fiziki terapevtlər tərəfindən məşqlərlə birlikdə tövsiyə olunur. Bu müalicə üsulu daha çox çiyin donmasının birinci mərhələsində tətbiq edilir.
Dondurulmuş çiyin müalicəsində digər üsullar: Soyuq və isti tətbiqlər, ultrasəs, lazer, ağrı kəsici elektrik müalicələri, akupunktur, kinesio taping, hidroterapiya və masaj.
Məşq Edin
Passiv gərilmək: Pasiyent təsirlənmiş tərəfdəki əli ilə qapının kənarından dirsəklə 90º-də tutur; Sonra əli və dirsəyi hərəkətsiz saxlayaraq, bədənini sağlam çiyninə doğru çevirir, təsirlənmiş çiynini xaricə doğru fırlanmağa məcbur edir. Bunu 30 saniyə edib, sonra istirahət etmək tövsiyə olunur.
İrəli əyilmə: Uzanaraq həyata keçirilir. Təsirə məruz qalan tərəfin dirsəyini təsirlənməmiş tərəfin əli ilə dəstəkləyərək, qolunu başın üzərinə gətirir və uzanır. Bunu 15 saniyə edib, sonra istirahət etmək tövsiyə olunur.
Qarşı tərəfə uzanan qol: Pasiyent təsirlənməmiş tərəfdəki əli ilə təsirlənmiş tərəfin dirsəyini dəstəkləyir və qolunu sinəsinə yaxınlaşdırır. Bunu 30 saniyə edib, sonra istirahət etmək tövsiyə olunur.
Paylaşmaq :